4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun KISITLAMA başlıklı 405. Maddesine göre:
“Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini göremeyen veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gereken ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan her ergin kısıtlanır” denmektedir. Vesayet ; 18 yaşın altındaki kimselerini veya kanuni hakları, özgürlüğü kısıtlanmış kişilerin (kısıtlıların) haklarının korunması ve hukuki açıdan onların temsil edilmesini sağlayan bir kurumdur ve kamu görevi sayılır. Kısaca vesayet, vasi ve vesayet altındaki kişi arasındaki hukuki ilişkidir. Bu kapsamda vasi ; vesayet altına alınan kişi yönünden çeşitli görev ve yetkilere haizdir.
Vasinin görevleri oldukça kapsamlıdır. Vasinin en önemli görevi vesayet altındaki küçük ya da kısıtlı bireyin malları ve kişiliği ile alakalı tüm menfaatlerini korumak ve hukukî işlemlerde onu temsil etmektir. Vasisi olarak bulunduğunuz kısıtlı kişinin günlük hayatta bakımı, bir yerden başka bir yere götürülmesi (hastane, fizik tedavi merkezleri, günlük iş ve işlemleri için gidilmesi gerekli zorunlu yerler vs) için bir araca ihtiyaç duyulması söz konusu olabilir. Bu gibi durumlar da vasisi bulunduğunuz kısıtlı adına ÖTV muafiyetli araç satın alınması gündeme gelmektedir. Sizler de vasisi bulunduğunuz kısıtlı adına ÖTV muafiyetiyle araç satın alımı gerçekleştirmek istiyorsanız bir dizi prosedürü yerine getirmeniz gerekmektedir. İş bu yazımız da Kısıtlı adına ÖTV muafiyetiyle araç alma süreci anlatılacağız.
1- VASİ OLARAK ATANDIĞINIZ KISITLI KİŞİ ADINA ÖTV MUAFİYETLİ ARAÇ ALIM SÜRECİ NASIL İŞLEMEKTEDİR?
2- ARAÇ ALIMINA İZİN VE YETKİ İÇİN BAŞVURU NEREYE VE NASIL YAPILMAKTADIR?
3- HANGİ EVRAKLARA İHTİYAÇ DUYULMAKTADIR?
Engelli raporu ile ÖTV muafiyetli araç alımı hususu %90 ve üstü engellilik oranına sahip olanlar ve %90 altı engellilik oranına sahip olanlar açısından iki farklı şekilde uygulanır:
• %90 ve üzeri engellilik oranına sahip kişiler engel nedenine bakılmaksızın araç alabilir.
• %90 altında engellilik oranına sahip kişiler yalnızca ortopedik rahatsızlıklara sahipse ve araçta tadilat yapılarak kendisi kullanması şartıyla araç alabilir. %90 altında kalanlar her ortopedik rahatsızlıkta yine alamazlar, yönetmelikteki şartları sağlaması gerekir. (ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ (II) SAYILI LİSTE UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ) Bu yazımızda %90 ve üzeri engel oranına sahip olan kısıtlı kişiler adına araç alım sürecini değerlendireceğiz.
VESAYET MAKAMINDAN ARAÇ ALIMINA İZİN İÇİN VE YETKİ İÇİN İZLENMESİ GEREKEN PROSEDÜR VE GEREKLİ EVRAKLAR NELERDİR?
%90 ve üzeri engellilik oranına sahip kısıtlı kişiler adına araç alınabilmesi için öncelikle vesayet makamından izin alınması gerekmektedir. Vesayet makamı; kısıtlı kişi hakkında kısıtlama kararını veren Sulh Hukuk Mahkemesidir. Kısıtlı kişi adına
ÖTV muafiyetli araç alımı için gerekli evraklar nelerdir:
- Kısıtlı kişinin vesayet altına alınması kararını veren Sulh Hukuk mahkemesine hitaben yazılmış dilekçe(dilekçe içeriğinde talebinizin açık ve net bir şekilde ortaya konulması gerekmektedir)
- Vasilik kararına ilişkin mahkeme hükmü ve kesinleşme şerhi,
- Engellilik Sağlık Kurulu Raporu,
- Vasinin kimlik fotokopisi,
- Proforma Teklif sözleşmesi (ÖTV’li olarak düzenlenmiş)
- Noterden alınmış taahhütname (kısıtlı adına satın alınmak istenen aracın ilgili tescil kuruluşunda engelli adına kayıt ve tescilinden sonra doğacak her türlü hukuki ve cezai sorumluluğun vasi üzerinde olduğuna ilişkin olmalı, aracın şase ve motor numarası bilgilerinin yazılması gerekmektedir)
Vasisi bulunduğunuz kişi adına ÖTV muafiyetli araç alımına izin kararını alabilmeniz için yukarıda yazılı evraklar ile vesayet makamına başvurulması gerekmektedir. Vesayet makamı araç alımına izin talebinize ilişkin evraklarınızda herhangi bir eksiklik bulunmaması halinde psiko/sosyal inceleme raporu düzenlemesi üzerine dosyayı bilirkişiye göndermektedir. Psiko Sosyal bilirkişi raporunda aşağıda belirtilen hususlarda bilirkişilerce detaylı araştırma ve inceleme yapılmaktadır:
- Kısıtlının hali hazırdaki durumu,
- Vasinin kısıtlı adına almayı talep ettiği araca kısıtlının ihtiyacı olup olmadığı, alınmak istenen aracın kısıtlıya uygun olup olmadığı,
- Aracın ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıyıp taşımadığı,
- Vasinin aracının, ehliyetinin bulunup bulunmadığı, araç kullanmayı bilip bilmediği,
- Kısıtlı adına araç alımının kısıtlının menfaatine olup olmadığı,
- Araç bedelinin kısıtlının malvarlığından karşılanmayacağı hususu,
- Kısıtlının ekonomik yönden zararının olmadığı,
- Vasi ile birlikte kısıtlının sosyal ve ekonomik şartları göz önünde alındığında, “istenen aracın makul değerlendirilip değerlendirilemeyeceği” hususları araştırılır.
İlgili bilirkişi raporuna göre Sulh Hukuk Mahkemesi hakimi ; vasinin kısıtlı adına alımına izin ve yetki istediği aracın Resmi Gazete 18/04/2015 tarihi ve 29330 sayılı Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde sayılan ÖTV indirimli araç alım şartlarını taşıması halinde, araç ücretinin kısıtlının malvarlığından karşılanmaması koşulunu da gözeterek vasinin kısıtlı adına araç alımı, noterde ve ilgili trafik tescil müdürlüğünde gerekli tescil işlemlerini yapabilmesi için vasiye izin ve yetki verilmesine yönelik karar vermektedir. Kısıtlı adına ÖTV muafiyetiyle araç alma sürecinin genel olarak izah edilmeye çalışılmış olup Sulh Hukuk Mahkemesinden izin ve yetki alınırken kısıtlı malvarlığı özenle korunmasının esas olması sebebiyle sürecin bir AVUKAT vekaletiyle takip edilmesi önerilmektedir. Konuyla ilgili sorunuz olması halinde tarafımızla iletişime geçebilirsiniz.