Tahliye taahhütnamesine dayalı itirazın iptali davalarında Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 2024 yılında vermiş olduğu kararla tahliye taahhütnamesine dayalı itirazın iptali davalarında dikkat edilmesi gereken hususları tek tek sıralayarak emsal bir karara imza attı.  Antalya Bölge Adliye Mahkemesi gerekçeli kararında; taahhüt nedenine dayalı tahliye davasının mutlaka kiraya veren tarafından açılması gerektiğini, bu davanın taahhüt edilen tarihten başlayarak bir (1) ay içinde açılması veya bu süre içinde taahhüde dayalı olarak kiracıya yönelik icra takibi yapılmış olmasının gerekliliğini vurguladı.  Bölge Adliye Mahkemesinin ilamında tahliye taahhüdüne dayalı itirazın iptali davasında taahhütnamenin kira sözleşmesi ile aynı anda alındığını iddiasının yazılı delille yada yazılı delille aynı kuvvette yemin delili ile ispatlayabileceği bu sebeple yerel mahkemenin cevap dilekçesinde açıkça yemin deliline dayanan tarafa yemin teklif hakkı hatırlatılarak karar verilmesi gerektiğine hükmetmiştir.

Dava, adi yazılı tahliye taahhüdüne dayalı olarak kiralananın tahliyesi için başlatılan icra takibine itirazın iptali ve tahliye istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesi üzerine davalı vekili tarafından istinaf kanun yolu başvurusunda bulunulmuştur.

6100 sayılı HMK’nın 355. maddesi gereğince; İstinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak, bölge adliye mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir.

6098 sayılı TBK’nın 352. maddesine göre; taahhüt nedenine dayalı tahliye davasının mutlaka kiraya veren tarafından açılması gerekir. Kiraya veren durumunda olmayan malikin dava hakkı yoktur. Ancak yeni malik önceki malikin ve kiraya verenin halefi olarak eski malik zamanında verilmiş taahhüde dayanarak dava açabilir.

Taahhüt nedeniyle açılacak tahliye davasının taahhüt edilen tarihten başlayarak bir (1) ay içinde açılması veya bu süre içinde taahhüde dayalı olarak icra takibi yapılmış olması gerekir. Daha önce kiracıya bildirilen tahliye iradesinin süre koruyucu niteliği yoktur. Ancak yapılan icra takibi süreyi koruyacağından bir ay geçtikten sonra da dava açılabilir.

Somut olayda; eski malikler ve davalı arasında 01/02/2021 başlangıç tarihli yazılı kira sözleşmesi bulunduğu anlaşılmıştır. İcra takibine ve davaya dayanak oluşturan tahliye taahhütnamesi incelendiğinde taahhüdün adi yazılı şekilde olduğu, tanzim tarihinin 01/09/2021, taahhüt edilen tahliye tarihinin 06/03/2023 tarihi olduğu, taahhütname içeriğinde davalının halen kiracı olarak kullanmakta olduğu kiralananı hiçbir ihbar ve ihtara gerek kalmaksızın tahliye etmeyi taahhüt ettiği anlaşılmıştır. Davacı kiralayan vekili tarafından Antalya Genel İcra Müdürlüğü’nün ****/***** Esas sayılı dosyasında **/**/**** tarihinde başlatılan icra takibi ile yazılı tahliye taahhüdüne dayalı olarak kiralananın tahliyesi istenmiş olup örnek 14 tahliye emrinin **/**/**** tarihinde davalı kiracıya tebliği üzerine, davalı vekili tarafından **/**/**** tarihinde sunulan itiraz dilekçesi ile; borçlu/kiracı vekili tarafından imzanın müvekkiline ait olmadığı belirtilerek imzaya itiraz edildiği anlaşılmıştır. Yerel Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonunda, adli tıp uzmanı bilirkişi tarafından; ”…dava ve inceleme konusu tahliye taahhütnamesindeki adına atılı imza ile davalının mukayese belgelerindeki imzalarının; çıplak gözle optik aletler yardımıyla farklı ışık ve aydınlatmalarda grafolojik ve grafometrik yöntemlerle yapılan kıyaslamalarında, tersim biçimi, işleklik derecesi, meyil, istikamet, seyir, sürat, istif, doğrultu, başlama, bitiş noktalarının yerleri ile itiyadi tanı özellikleri bakımından aynı elden çıktığını gösterir şekilde uygunluk ve benzerlikler bulunduğu tespit edilmekle, dava ve inceleme konusu tahliye taahhütnamesindeki adına atılı imzanın davalının eli mahsulü olduğu kanaatine varılmış bulunduğunun ” belirtildiği, davalı vekilinin süresi içerisinde bilirkişi raporuna karşı itirazda bulunduğu, dosyada yeniden rapor alınmasını istediği anlaşılmıştır.

TMK’nın 6’ncı maddesi hükmü uyarınca, “kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.” Buna göre, ileri sürdüğü bir olaydan kendi yararına haklar çıkaran kimsenin, iddia ettiği olayı ispatlaması gerekir.

Bundan ayrı, HMK’nın 266 ncı maddesi hükmüne göre;” çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren konularda, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden bilirkişinin oy ve görüşünün alınması zorunludur.”

Yine aynı kanunun 281. maddesinde, tarafların, bilirkişi raporunda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilecekleri; mahkeme, bilirkişi raporundaki eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya açıklığa kavuşturulmasını sağlamak için, bilirkişiden ek rapor alabileceği; ayrıca gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse, yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla, tekrar inceleme de yaptırabileceği açıklanmıştır. Bilirkişiler, raporlarını hazırlarken raporun dayanağı olan somut ve özel nedenleri bilimsel verilere uygun olarak göstermek zorundadır. Bilirkişi raporu aynı zamanda Yargıtay denetimine de elverişli olacak şekilde bilgi ve belgeye dayanan gerekçe ihtiva etmelidir. Ancak, bu şekilde hazırlanmış raporun denetimi mümkün olup, hüküm kurmaya dayanak yapılabilir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 30.05.2001 gün 2001/12-436 E.-2001/467 K. sayılı ve 07.10.2009 gün 2009/12-382 E.-2009/415 K. sayılı kararlarında da aynen benimsendiği  gibi herhangi bir belgedeki imza veya yazının atfedildiği kişiye ait olup olmadığı hususunda yapılacak bilirkişi incelemesinin, konunun uzmanınca ve yeterli teknik donanıma sahip bir laboratuvar ortamında, optik aletler ve o incelemenin gerektirdiği diğer cihazlar kullanılarak, grafolojik ve grafometrik yöntemlerle yapılması, bu alet ve yöntemlerle gerek incelemeye konu ve gerekse karşılaştırmaya esas belgelerdeki imza veya yazının tersim, seyir, baskı derecesi, eğim, doğrultu gibi yönlerden taşıdığı özelliklerin tam ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirlenip karşılaştırılması; sonuçta, imza veya yazının atfedilen kişiye ait olup olmadığının, dayanakları gösterilmiş, tarafların, mahkemenin, İstinafın ve Yargıtay’ın denetimine elverişli bir raporla ortaya konulması, gerektiğinde karşılaştırılan imza veya yazının hangi nedenle farklı veya aynı kişinin eli ürünü olduklarının fotoğraf ya da diğer uygun görüntü teknikleriyle de desteklenmesi şarttır.

Mahkemeye sunulan adi yazılı belgenin imza incelemesi sonucu  adli tıp uzmanı tarafından düzenlenen bilirkişi raporuna, davalı tarafın süresinde itiraz etmiş olması karşısında; mahkemece, imza incelemesi bakımından fiziki ve teknik donanıma sahip Adli Tıp Kurumundan, Polis ya da Jandarma Kriminal Laboratuvarlarından denetime ve hüküm kurmaya elverişli bir rapor alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.(Aynı yönde Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 2017/12480 Esas – 2019/6225 Karar, 2017/5258 Esas – 2019/2226 Karar ,  2017/7275 Esas – 2019/3689 Karar sayılı ilamları)

Bu itibarla; yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde; mahkemece, davalının rapora karşı itirazları nedeniyle, masrafı rapora itirazda bulunan davalı taraftan karşılanmak üzere Adli Tıp Kurumu, Polis ya da Jandarma Kriminal Laboratuvarlarına adi yazılı belgedeki imzanın davalının eli ürünü olup olmadığına ilişkin inceleme yaptırılarak denetime elverişli rapor alınıp sonucuna göre yargılama yapılarak, uygun bir karar verilmesi gerekirken, itiraza uğrayan bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

KABULE GÖRE DE DAVALI VEKİLİNİN CEVAP DİLEKÇESİNDE TAAHHÜTNAME ALTINDAKİ İMZAYI KABUL ETMEDİKLERİNİ, ANCAK İMZANIN MÜVEKKİLİNE AİT OLDUĞUNUN DÜŞÜNÜLMESİ HALİNDE TAAHHÜTNAMENİN KİRA SÖZLEŞMESİ İLE AYNI ANDA ALINDIĞINI BELİRTTİĞİ ANLAŞILDIĞINDAN, DAVALI TARAF TAAHHÜTNAMENİN KİRA İLİŞKİSİNİN BAŞINDA TANZİM EDİLDİĞİNİ İDDİA ETTİĞİNDEN BU HUSUSU YAZILI DELİLLE YA DA YAZILI DELİLLE AYNI KUVVETTE YEMİN DELİLİ İLE İSPATLAYABİLİR. DAVALI BU HUSUSU YAZILI DELİLLERLE KANITLAYAMAMIŞ İSE DE; CEVAP DİLEKÇESİNDE AÇIKÇA YEMİN DELİLİNE DAYANDIĞI HALDE MAHKEMECE BU KONUDA YEMİN TEKLİF ETME HAKKI BULUNDUĞU HATIRLATILMADAN EKSİK İNCELEME VE ARAŞTIRMA İLE DAVANIN KABULÜNE KARAR VERİLMİŞ OLMASI DA İSABETLİ DEĞİLDİR. ( Aynı yönde Yargıtay 3 HD.2017/1536 E. – 2017/475K, 2022/1819 E. – 2022/2894 K. – Yargıtay HGK’nın  2018/(14)7-582 E. – 2021/1470 K. –  2019/14-799 E. – 2022/911 K. Sayılı ilamları )

Davalı vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun KABULÜ ile, Antalya *. Sulh Hukuk Mahkemesinin **/**/**** tarih ve 2023/*** Esas 2023/**** Karar sayılı kararının HMK’nın 353/1-a.6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, karar verilmiştir.

Yukarıda yer verdiğimiz ANTALYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNİN 2024/228 ESAS, 2024/272 KARAR sayılı ilamında imza incelemesinin yerel bilirkişiden değil, imza incelemesi bakımından fiziki ve teknik donanıma sahip Adli Tıp Kurumundan, Polis ya da Jandarma Kriminal Laboratuvarlarından denetime ve hüküm kurmaya elverişli bir rapor alınıp sonucuna göre karar verilmesi gerektiği; yine davalı taraf tahliye taahhütnamesinin kira sözleşmesiyle aynı gün alındığı iddiasında bulunması halinde yazılı delil veya aynı kuvvette olan yemin deliline dayanıp dayanmayacağının davalıya yerel mahkemece hatırlatılması gerektiğini kararında vurgulamıştır.

Tahliye taahhütnamesine dayalı itirazın iptali davalarında her bir kira ilişkisi kendi içerisinde özel durum ve koşullara sahip olması sebebiyle ANTALYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNİN 2024/228 E., 2024/272 K. sayılı ilamı her davada emsal teşkil etmeyecek olup her bir dava için özel olarak hukuki bir değerlendirme yapılması gerekmektedir. Konu ile ilgili sorunuz olması halinde tarafımızla iletişime geçebilirsiniz.